تبصره ماده 100 مالیات چیست؟ این تبصره مشوق مالیاتی محسوب می شود. ماده 100 قانون مالیات های مستقیم به منظور تشویق مودیان به انجام تعهدات مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی کشور وضع شده است. بر اساس قانون مالیات های مستقیم، صاحبان مشاغل طبقه بندی شده در سه دسته مشاغل مشمول مالیات موظفند اظهارنامه مالیاتی سال قبل خود را تا پایان خرداد ماه هر سال تسلیم و سوابق مالی خود را به مرجع ذیربط ارائه کنند. در اصلاحات انجام شده در سال 1394، بندي به قانون ماليات‌هاي مستقيم اضافه شد كه به عنوان يكي از مهم‌ترين مشوق‌هاي سازمان امور مالياتي كشور به موديان مالياتي شناخته مي‌شود.
بر اساس این تبصره کلیه صاحبان مشاغلی که مجموع فروش کالا یا خدمات سالانه آنها از 150 برابر سقف معافیت مالیاتی تعیین شده توسط سازمان مالیاتی باشد، از مشمول مقررات ماده 100 بهره مند می شوند و در نتیجه این دسته از مودیان از ارائه اسناد مالی و نگهداری سوابق حسابداری و همچنین از ثبت اظهارنامه معاف خواهند بود.
تبصره ماده 100 اساساً بیانگر مالیات ثابتی است که توسط سازمان مالیاتی تعیین می شود که می تواند افراد را از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و نگهداری سوابق معاف کند. سازمان مالیاتی برای برخی مودیان مالیاتی نرخ مشخصی تعیین می کند و فرم مربوطه را از طریق سامانه آنها ارائه می کند. مالیات دهندگان می توانند این مالیات را بررسی کنند تا ارزیابی کنند که آیا استفاده از این ماده برای آنها سودمند است یا خیر. اگر مالیات تعیین شده برای مؤدی مناسب باشد، می توانند نسبت به پرداخت اقدام کنند یا حتی گزینه اقساطی را انتخاب کنند.
در صورتی که مالیات تعیین شده نامناسب تشخیص داده شود، فرد حق دارد با ارائه اظهارنامه مالیاتی به همراه اسناد و مدارک نسبت به آن اعتراض کند. این خلاصه ای از تبصره ماده 100 مالیات چیست؟ است.
مطالعه بیشتر: مالیات تراکنش بانکی
نکات مهم دستورالعمل تبصره ماده 100
با توجه به مفاد این تبصره چندین نکته مهم باید توسط مودیان مالیاتی حقیقی مورد توجه قرار گیرد.
- نحوه محاسبه مالیات برای کسانی که طبق تبصره ماده 100 ثبت نام و اظهارنامه ارائه کرده اند به شرح است که مبلغی معادل 8 درصد به مالیات ثابت سال قبل اضافه و این مجموع به عنوان مالیات مقطوع تبصره فوق دریافت می شود.
- براساس قانون مالیاتهای مستقیم و دستورالعمل سازمان امور مالیاتی کشور، اعمال تبصره ۱۰۰ در سال 1404 مانند سال‌های گذشته منحصراً برای مودیان مالیاتی بوده و شامل اشخاص حقوقی از جمله شرکت‌های تجاری نمی‌شود.
- در صورتی که فرم تبصره 100 تا پایان روز مهلت در درگاه خدمات الکترونیک بارگذاری نشود، این گروه ملزم به تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی خود خواهند بود.
چه کسانی مشمول بهره مندی از تبصره ماده 100 هستند؟
کلیه صاحبان مشاغل و اشخاصی که مجموع فروش محصولات یا ارائه خدمات یا درآمد آنها در سال قبل از 150 برابر سقف معافیت مالیاتی باشد، مشمول ماده 100 قانون مالیات های مستقیم خواهند بود.
شرط بهره مندی از مزایای این مشوق مالیاتی برای این دسته از مودیان، ارائه فرم مالیات ثابت از طریق درگاه خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی در بازه زمانی تعیین شده است. شایان ذکر است استفاده مودیان از سایر معافیت های مالیاتی مقرر در قانون مالیات های مستقیم مانع از استفاده مودیان از تبصره ماده 100 نخواهد بود.
مطالعه بیشتر: مالیات پزشکان
شرایط استفاده برای تبصره ماده 100
مودیان مالیاتی که مایل به بهره مندی از تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم هستند، باید شرایط لازم برای تسلیم اظهارنامه را داشته باشند. در زیر، الزامات استفاده از این مشوق مالیاتی را بیان می کنیم.
- برای احراز مزایای تبصره 100 قانون مالیات های مستقیم سال 1404، شرط اول این است که مجموع فروش کالا و خدمات در سال 1403 نباید بیشتر از 150 برابر آستانه معافیت مالیاتی باشد.
- مودیان مشمول تبصره ماده 100 باید مالیات سال قبل خود را به صورت قطعی تعیین و پرداخت کرده باشند و یا اینکه برگ تشخیص سازمان امور مالیاتی را قبول کنند.
- ثبت اظهارنامه مالیاتی تبصره ماده 100 و همچنین درخواست استفاده از این ماده باید تا پایان مهلت ثبت اظهارنامه مالیاتی در سامانه مربوط تکمیل و به سازمان امور مالیاتی ارائه شود.
اشخاص غیر مشمول تبصره ماده 100
افراد و مشاغلی که واجد شرایط بهره مندی از این مشوق مالیاتی نیستند شامل دسته های زیر می شوند:
- صاحبان مشاغل های بزرگ که درآمد سالانه آنها بیش از آستانه تعیین شده توسط سازمان مالیاتی است.
- مؤدیانی که فرم مربوط به تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم تا تاریخ مهلت آن برای آنها ارائه نشده است.
- شرکت ها، مؤسسات و سایر اشخاص حقوقی عموماً مشمول تبصره ماده 100 نمی باشند و موظف به نگهداری اظهارنامه مالیاتی و سوابق قانونی و همچنین ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند.
- مشاغل با پیچیدگی مالیاتی بالا، گردش مالی قابل توجه و نیاز به حسابداری دقیق مشمول این تبصره نمی شوند.
- مؤدیانی که دارای تکالیف مالیاتی خاص از قبیل اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، گزارش معاملات فصلی و اسناد مشابه مشمول این تبصره نخواهند بود.
- صاحبان مشاغل حرفه ای اعم از وکلا، پزشکان، حسابداران و سایر مشاغل پردرآمد که نیاز به ثبت دقیق درآمد و هزینه دارند، مشمول این امتیاز نخواهند بود.
- افرادی که منابع درآمدی متنوع دارند و این درآمد ها بیش از آستانه تعیین شده است، واجد شرایط استفاده از این تبصره نخواهند بود.
دلایل ارائه ماده 100 قانون مالیات های مستقیم
ماده 100 قانون مالیات های مستقیم و مقررات مربوط به آن به منظور تسهیل فرآیندهای مالیاتی و ارتقای کارایی نظام مالیاتی کشور معرفی شده است.این ماده می تواند به بهبود رویه های مالی برای مالیات دهندگان کمک کند و دولت را قادر می سازد تا مالیات ها را به طور موثرتر جمع آوری کند. از جمله دلایل اولیه برای ارائه این ماده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تسهیل فرآیندهای مالیاتی برای مشاغل کوچک
- افزایش شفافیت و کاهش تخلفات مالیاتی
- بهبود وصول مالیات و ساده سازی پیچیدگی های مالیاتی
- ارتقای عدالت مالیاتی و حمایت از توسعه مشاغل های کوچک
مطالعه بیشتر: اظهارنامه برآوردی
نحوه ارسال اظهارنامه تبصره ماده 100
فرآیند ارسال تبصره ماده 100 مالیات چیست؟ برای افرادی که برای اولین بار این کار را انجام می دهند پیچیده به نظر برسد. در زیر، راهنمایی هایی در مورد نحوه ثبت اظهارنامه مالیاتی برای مشمولان این ماده ارائه می دهیم.
- به صفحه اصلی پرتال خدمات مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir مراجعه کرده و بعد شناسه ملی، رمز عبور و کد امنیتی نمایش داده شده را وارد کنید. اگر نام کاربری ندارید، ابتدا باید در این سامانه ثبت نام کنید.
- سپس یک کد شش رقمی به تلفن همراه شما ارسال می شود. این کد را در قسمت مشخص شده وارد کرده و برای ورود به سیستم روی دکمه ورود کلیک کنید.
- با ورود به صفحه حساب کاربری خود، پیامی در بالای صفحه نمایش داده می شود که “جهت ارسال اظهارنامه عملکرد و توافق تبصره ماده 100 اینجا کلیک کنید.” برای ورود به سامانه ثبت اظهارنامه مالیاتی تبصره ماده 100 بر روی پیام کلیک کنید و وارد سامانه ثبت نام اظهارنامه مالیاتی تبصره 100 شوید.
- در صورت داشتن چندین پرونده مالیاتی در این مرحله باید فایل مربوطه را انتخاب کنید.
- پس از انتخاب پرونده مالیاتی، اطلاعات شناسایی شما نمایش داده می شود. اگر از صحت اطلاعات اطمینان دارید، روی دکمه سبز رنگ با عنوان «ارسال اظهارنامه و فرم استفاده از تبصره ماده 100» کلیک کنید.
- در این مرحله باید با انتخاب «فرم تبصره 100» از گزینه های نوع اظهارنامه، سال عملکرد و نوع فعالیت را مشخص کنید. پس از آن، روی دکمه “تأیید” کلیک کنید.
- در مرحله بعد،باید اطلاعات مربوط به میزان فروش خود را برای آن سال وارد کنید و سپس روی دکمه “افزودن” کلیک کنید.
- در نهایت فیش مالیاتی نمایش داده می شود. در صورت موافقت با مبلغ، روی دکمه «صدور قبض » کلیک کنید. در این بخش می توانید پرداخت مالیات را به صورت نقدی یا اقساطی انتخاب کنید.
مزایای استفاده از تبصره ماده 100
تبصره ماده 100 قانون مالیاتی فرآیند پرداخت مالیات پیچیده قبلی را برای استارت آپ ها و افراد نوپا آسان کرده است. از مزایای این تبصره برای صاحبان مشاغل و گروه های مربوطه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حذف الزام ارائه اظهارنامه مالیاتی و در نتیجه صرفه جویی در زمان و هزینه برای مودیان
- معافیت از نگهداری سوابق و اسناد مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1394
- افزایش سهولت و سرعت در پرداخت مالیات
- کاهش بوروکراسی اداری یا کاغذبازی و تشریفات لازم مرتبط با روش های سنتی پرداخت مالیات
نحوه محاسبه تبصره ماده 100
فرآیند محاسبه تبصره ماده 100 مالیات چیست؟ به شرح زیر است:
- تعیین درآمد مشمول مالیات مؤدیان
- بررسی سیستمی سوابق فعالیت و تعهدات مؤدیان
- بررسی سیستمی مبلغ مالیات سال قبل برای مودیان
- ارزیابی سیستمی نسبت سود فعالیت های مالیات دهندگان
- ارزیابی وضعیت مالکیت کسب و کار (اعم از فردی یا مشارکتی)
- کسر مبلغ اجاره از درآمد مشمول مالیات تعیین شده (در صورت اجاره محل کسب و دسترسی سازمان به اطلاعات اجاره)
- محاسبه و اعمال میزان معافیت ماده 101 قانون معافیت مالیاتی برای مؤدیان.
- استخراج درآمد خالص که مبنای محاسبه مالیات موضوع تبصره 100 است.
- اعمال نرخ مالیات بر درآمد مقرر در ماده 131 در خصوص معافیت مالیاتی مؤدیان
فرم تبصره ماده 100 چیست؟
فرم تبصره ماده 100 مالیات چیست؟ مشاغلی که درآمد سالانه آنها کمتر از حد معین است و در زمره کسب و کار‌های کوچک طبقه‌بندی می‌شوند. مجازند به‌جای تسلیم اظهارنامه، برگه‌ای از میزان فروش یا درآمد خود را به سازمان مالیاتی ارائه کنند.
بر اساس این فرم، میزان مالیات توسط سازمان مربوطه تعیین خواهد شد. ضمناً در صورت ارائه فرم طبق مقررات ماده 100، پرونده مالیات بر درآمد مؤدیان قابل رسیدگی نخواهد بود و سازمان امور مالیاتی از مطالبه وجوه اضافی مربوط به هزینه های اعلام شده قبلی منع می شود. این موضوع در متن ماده 100 قانون مالیات های مستقیم به صراحت آمده است:
سازمان امور مالیاتی کشور می تواند مشاغل یا گروه هایی را که فروش سالانه کالا و خدمات آنها بیش از ده برابر سقف معافیت مندرج در ماده ۸۴ این قانون باشد. از انجام برخی تعهدات مالیاتی از قبیل نگهداری سوابق و تسلیم اظهارنامه معاف کند. در چنین مواردی سازمان مالیاتی موظف است مالیات این مودیان را به صورت ثابت تعیین و وصول کند. در صورتی که مؤدی کمتر از یک سال مالی کامل به فعالیت تجاری پرداخته باشد، مالیات وی بر اساس مدت فعالیت محاسبه و وصول می شود. اما اعمال این حکم مانع از بررسی اظهارنامه مالیاتی ارائه شده توسط این مودیان در بازه زمانی تعیین شده نمی باشد.
مؤدیانی که مشمول استفاده از فرم تبصره 100 هستند، ملزم به ارائه اظهارنامه مالیاتی نمی باشند. ضمناً هیچگونه تعهدی برای نگهداری یا ارائه اسناد و مدارک و سوابق مربوط به قانون مالیاتهای مستقیم برای این گروه وجود ندارد و پرونده آنها در سازمان امور مالیاتی قابل بررسی قرار نمی گیرد.
در حال حاضر فرآیند تکمیل این فرم به صورت آنلاین و از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی انجام می شود و مودیان واجد شرایط تبصره 100 از ارسال فرم کاغذی بی نیاز می شوند.
راهنمای تکمیل فرم تبصره ماده 100
برای تکمیل و ارسال فرم مربوط به تبصره ماده 100 قانون معافیت مالیاتی رعایت نکات زیر ضروری است:
- در صورتی که فعالیت های شما در سال قبل منجر به زیان شده است و این ضرر با مدارک موجود قابل اثبات است، می توانید از ارائه فرم تبصره ماده 100 خودداری و در عوض اظهارنامه مالیاتی ارائه دهید. این شما را از پرداخت مالیات معاف می کند.
- اگر در سال گذشته برای خود، فرزندان، همسر، والدین یا خواهر و برادر خود هزینه های درمانی را متحمل شده اید یا اگر حق بیمه عمر، سلامت و از کارافتادگی را پرداخت کرده اید و اکنون می خواهید این هزینه ها را از درآمد خود کسر کنید برای اعمال این مبالغ باید اظهارنامه مالیاتی ارائه کنید و الزامی برای ارائه فرم ماده 100 وجود نخواهد داشت.
- اگر به دلیل حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله یا آتش سوزی متحمل خسارت شده اید، ارائه اظهارنامه مالیاتی برای اثبات این موضوع ضروری است.
- در صورتی که برای تعمیر، تجهیز، ساخت یا تکمیل مدارس، مراکز آموزشی، بیمارستان ها و موسسات فرهنگی، آموزشی و بهداشتی و درمانی هزینه کرده باشید، باید اظهارنامه مالیاتی برای کسر این مبلغ از درآمد خود تهیه کنید و الزامی به ارائه فرم 100 ندارید.
- عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی تا سقف 30 درصد جریمه قانونی را به همراه دارد. مالیات قابل اعمال، که غیر قابل چشم پوشی است.
- افرادی که فرم تبصره 100 یا اظهارنامه مالیاتی را تکمیل و ارسال نکنند، از کلیه معافیت ها و مشوق های مالیاتی محروم خواهند شد.
- برای مشمولان تبصره 100،امکان پرداخت مالیات به صورت اقساطی وجود دارد. برای این کار باید به قسمت اقساط در فرم ارائه شده مراجعه کنید و تاریخ سررسید اقساط را طبق نرخ های مندرج در تبصره ماده 100 مشخص کنید.
تبصره ماده ۱۰۰ اشخاص حقوقی
طبق مقررات در خصوص معافیت ها و مشوق های مالیاتی، تبصره 100 شامل اشخاص حقوقی و مشاغل بزرگ نمی شود. در نتیجه این گروه باید مدارک و سوابق خود را مانند قبل تنظیم و درآمد خود را برای محاسبه مالیات اعلام کنند. اشخاص حقوقی معمولاً ساختار سازمانی پیچیده‌تری دارند و فعالیت‌های مالی آنها عموماً از نظر حجم و تنوع گسترده‌تر از افراد است. بنابراین، مشمول تبصره ماده 100 نمی‌شوند.
علاوه بر این، برای حفظ عدالت مالیاتی، این تبصره برای افراد و استارت‌آپ‌های با سطح درآمد پایین‌تر وضع شده است تا مودیان مالیاتی را تشویق به انجام به موقع تعهدات مالیاتی خود کنند.
تفاوت تبصره ماده ۱۰۰ با اظهارنامه
طبق روال استاندارد، مودیان موظف بودند اطلاعات مالی خود را تا پایان خرداد ماه هر سال از طریق فرم اظهارنامه به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند.
اظهارنامه مالیاتی یک گزارش مالی است که جزئیات عملکرد سالانه یک شرکت یا شخص را نشان می دهد که به منظور محاسبه مالیات بر درآمد به سازمان امور مالیاتی ارائه می شود که شامل هزینه ها، معافیت ها و کسر مالیات می شود. همچنین یکی از تبصره های بند 100 این است که میزان مالیات تعیین شده برای این مشاغل مالیات مقطوع است.
قبول نداشتن مالیات مقطوع در تبصره ماده 100
یکی از سوالاتی که ممکن است برای افراد پیش بیاید این است که اگر اعمال تبصره ماده 100 اجرا شده ولی در میزان آن مورد اختلاف است چه باید کرد؟ پاسخ روشن است. مالیات ثابت تعیین شده به موجب ماده 100 قطعی است و در صورت عدم قبول مالیات مقطوع موظف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی می باشد.
معافیت های ناشی از اجرای تبصره ماده 100
در صورتی که شخصی از ماده 100 استفاده کرده و اظهارنامه مالیاتی ارائه نکرده باشد از معافیت های زیر برخوردار می شود:
- معافیت از تسلیم اظهارنامه مالیاتی ماده 100 قانون مالیات های مستقیم
- معافیت از نگهداری اسناد و مدارک مورد نیاز قانون مالیاتهای مستقیم
مهلت پرداخت مالیات مقطوع تبصره ماده 100
معمولاً تا پایان خرداد ماه هر سال تعیین می شود، مشروط بر اینکه سازمان مالیاتی مهلت جایگزینی تعیین نکرده باشد. علاوه بر این، اگر فردی نتواند مالیات ثابت را به صورت یکجا پرداخت کند، می تواند یک طرح پرداخت اقساطی را انتخاب کند که به طور کلی به ده قسط تقسیم می شود.
سخن پایانی
در گذشته، محاسبه مالیات برای همه مشاغل و افراد از یک ساختار ثابت پیروی می‌کرد که شرکت‌های مختلف را ملزم می‌کرد تا اظهارنامه مالیاتی خود را در یک بازه زمانی مشخص تکمیل و ارسال کنند. اما در حال حاضر با تصویب ماده 100 قانون معافیت مالیاتی، استارت آپ ها و افراد می توانند بدون نیاز به تکمیل اظهارنامه مالیات خود را به صورت سیستمی پرداخت کنند.
در این روش تمام درآمد افراد به صورت جداگانه محاسبه و مالیات مربوطه تعیین می شود. متعاقباً، مودیان حق دارند مالیات خود را به صورت مقطوع یا اقساط پرداخت کنند. تکمیل اظهارنامه مالیاتی نیازمند دانش حقوقی کافی در این زمینه است. توصیه می کنیم برای تهیه اسناد حسابرسی شرکت ها و پرداخت مالیات اعم از اشخاص حقوقی و حقیقی با تیم متخصص صابر صالحانی در ارتباط باشید.
تبصره ماده ۱۰۰ مالیات چیست